Umowy cywilnoprawne

I. Umowy cywilnoprawne

1. Zawieszenie obowiązywania umów o oddanie do korzystania powierzchni handlowych w galeriach handlowych

W czasie trwania zakazu prowadzenia działalności w galeriach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m², zawieszono obowiązywanie umów najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. Zawieszenie dotyczy świadczeń obu stron, a więc zarówno prawa do żądania przez wynajmującego zapłaty czynszu najmu, jak i uprawnienia najemcy do korzystania z powierzchni htaandlowej. Czasowe zawieszenie umów ma charakter warunkowy i uzależnione jest od złożenia przez najemcę oferty przedłużenia umowy na dotychczasowych warunkach o okres obowiązywania zakazu prowadzenia działalności przedłużony o 6 miesięcy.

2. Jednostronne przedłużenie okresu obowiązywania terminowych umów najmu lokali

Terminowe umowy najmu lokali zawarte przed dniem 31. marca 2020r., których okres obowiązywania upływa po tym dniu, a przed 30. czerwca 2020r. mogą ulec przedłużeniu na dotychczasowych warunkach, na podstawie jednostronnego oświadczenia najemcy złożonego wynajmującemu. Z powyższego uprawnienia nie mogą skorzystać najemcy, którzy:
a) w okresie 6 miesięcy poprzedzających wejście w życie ustawy byli w zwłoce z zapłatą na rzecz wynajmującego czynszu lub innych opłat za co najmniej jeden okres rozliczeniowy,
b) korzystali z lokalu w sposób sprzeczny z umową lub przeznaczeniem albo zaniedbywali swoje obowiązki doprowadzając do powstania szkód w lokalu;
c) wynajęli, podnajęli albo oddali do bezpłatnego używania lokal lub jego część bez wymaganej pisemnej zgody wynajmującego;
d) posiadają tytuł prawny do innego lokalu mieszkalnego położonego w tej samej lub pobliskiej miejscowości, jeżeli lokal ten spełnia warunki przewidziane dla lokalu zamiennego i mogą z niego korzystać.

3. Zakaz wypowiadania najemcy umowy najmu lokalu oraz wysokości czynszu najmu

Do dnia 30. czerwca 2020r. obowiązuje generalny zakaz wypowiadania najemcy umowy najmu lokalu lub wysokości czynszu najmu, z uwzględnieniem wyjątków wskazanych w ustawie. Jeżeli wynajmujący przed dniem 31. marca 2020r. złożył najemcy wypowiedzenie umowy lub czynszu, a termin wypowiedzenia upływa po 31. marca 2020r., ulega on przedłużeniu do dnia 30. czerwca 2020r., pod warunkiem, że najemca złoży wynajmującemu oświadczenie o przedłużeniu terminu wypowiedzenia.

4. Przedłużenie terminu zwrotu świadczeń przez przedsiębiorców zajmujących się działalnością eventową

W przypadku rozwiązania umowy z przedsiębiorcą prowadzącym działalność eventową, jeżeli rozwiązanie umowy pozostaje w bezpośrednim związku ze skutkami epidemii COVID-19, przedsiębiorca zobowiązany będzie do zwrotu świadczeń otrzymanych od klienta (w tym m.in. zaliczek, zadatków) w terminie 180 dni od dnia skutecznego rozwiązania umowy. Alternatywnie, klienci mogą wyrazić zgodę na otrzymanie od przedsiębiorcy vouchera do realizacji na poczet przyszłych wydarzeń organizowanych przez przedsiębiorę w ciągu roku od dnia, w którym miało się odbyć niezrealizowane wydarzenie.
Powyższa regulacja obejmuje przedsiębiorców prowadzących działalność związaną z organizacją wystaw i kongresów, w tym z udostępnianiem pomieszczeń i powierzchni, na imprezy targowe, na szkolenia, konferencje lub egzaminy, a także prowadzących działalność kulturalną, rozrywkową, rekreacyjną i sportową lub organizujących wystawy tematyczne lub imprezy plenerowe.

5. Przedłużenie terminu zwrotu świadczeń w przypadku odstąpienia lub rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej

W sytuacji, kiedy:
a) podróżny odstąpi od umowy o udział w imprezie turystycznej przed jej rozpoczęciem na skutek wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego albo
b) organizator turystyki rozwiąże umowę z podróżnym na skutek okoliczności wskazanych w punkcie a),
a rozwiązanie lub odstąpienie od umowy pozostaje w związku z epidemią COVID-19, organizator turystyki zobowiązany będzie do zwrotu świadczeń otrzymanych od podróżnego w terminie 180 dni od dnia odstąpienia od umowy lub jej rozwiązania.
Alternatywnie, podróżny może wyrazić zgodę na otrzymanie od organizatora turystyki vouchera do realizacji na poczet przyszłych imprez turystycznych w ciągu roku od dnia, w którym miała odbyć się niezrealizowana impreza turystyczna.

6. Zmiana warunków umów kredytu i umów pożyczki udzielanych przez banki

Przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24. kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24. kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, mają możliwość negocjacji z bankami warunków oraz terminów spłat kredytów lub pożyczek. Zmiany będą możliwe w sytuacji, gdy:
a) kredyt lub pożyczka zostały udzielone przed 8 marca 2020r. oraz
b) zmiana jest uzasadniona oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy/pożyczkobiorcy, dokonaną przez bank nie wcześniej niż w dniu 30 września 2019r.
Zmiany będą uzgadniane w toku negocjacji pomiędzy bankiem a podmiotem uprawnionym, przy czym nie mogą one wpływać na pogorszenie sytuacji kredytobiorcy/pożyczkobiorcy.

Niezależnie od powyżej przytoczonych regulacji wprowadzonych w związku z epidemią COVID-19, w stosunku do umów cywilnoprawnych zastosowanie znajdzie przewidziana w przepisach Kodeksu cywilnego klauzula rebus sic stantibus. Zgodnie z art. 3571 k.c., jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków (za taką z pewnością możną uznać wystąpienie stanu epidemii po zawarciu umowy) spełnienie świadczenia przez dłużnika (stronę umowę) byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidziały przy zawarciu umowy, sąd może – po rozważeniu interesów stron – oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Zastosowanie klauzuli rebus sic stantibus jest możliwe wyłącznie na podstawie orzeczenia sądu. Oznacza to, że strona umowy nie jest uprawniona do skutecznego bezpośredniego żądania zmiany warunków umowy od drugiej strony poprzez złożenie oświadczenia woli w tym zakresie.

II. Prawo spółek

1. Zdalne obradowanie i podejmowanie uchwał przez rady nadzorcze, zarządy oraz organy właścicielskie spółek kapitałowych

W stosunku do spółek kapitałowych tj. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych wprowadzono możliwość odbywania się posiedzeń zarządów oraz rad nadzorczych za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość, chyba że umowa lub statut stanowi inaczej. Dodatkowo, o ile umowa lub statut nie zawiera odpowiednich wyłączeń, organy w/w spółek mogą podejmować uchwały:
a) w trybie pisemnym,
b) za pośrednictwem środków bezpośredniego porozumienia się na odległości,
c) na piśmie za pośrednictwem innego członka zarządu/rady nadzorczej.
Uprawnienie rady nadzorczej do podejmowania uchwał w trybie pisemnym lub za pośrednictwem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość obejmuje również sprawy, dla których umowa spółki lub statut przewiduje głosowanie tajne, o ile żaden z członków rady nadzorczej nie zgłosi sprzeciwu.
Dodatkowo udział w posiedzeniach organów właścicielskich spółek kapitałowych może odbyć się przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, a w toku takiego posiedzenia wspólnik/akcjonariusz może wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocnika. Zasady udziału w zdalnym zgromadzeniu powinny zostać określone w regulaminie uchwalonym przez radę nadzorczą, a w przypadku jej braku – organ właścicielski spółki.

2. Zapis na akcje w formie elektronicznej

Ustawa wprowadza możliwość sporządzenia zapisu na akcje w formie elektronicznej, przy wykorzystaniu formularza udostępnionego w systemie teleinformatycznym opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

3. Możliwość zmiany terminu podjęcia uchwały w sprawie polityki wynagrodzeń w spółkach publicznych

W sytuacji ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo epidemii Ustawa upoważnia ministra właściwego do spraw instytucji finansowych do określenia innego terminu podjęcia przez walne zgromadzenie spółki publicznej uchwały w sprawie polityki wynagrodzeń członków zarządu i rady nadzorczej, o której mowa w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw.


4. Przedłużenie terminu na dokonanie zgłoszenia spółek do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych

Ustawodawca przedłużył termin dokonania zgłoszenia do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych dla spółek zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym przed wejściem w życie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu do dnia 13. lipca 2020r.